1. Daar gaan we dan

Al heel lang valt het me op dat bedrijven veel tijd en geld investeren in hun jaarrekening. Kleinere bedrijven zijn vaak genoodzaakt om dit bij gebrek aan kennis en tijd uit te besteden aan dure accountants- en administratiebedrijven. Bij grote(re) ondernemingen heerst er tegen het einde van het jaar een koortsachtige drukte, veroorzaakt door de naderende afsluiting. Ook in de eerste maand(en) van het nieuwe jaar is er op de administratie nauwelijks tijd voor de normale dagelijkse gang van zaken, want alles wordt in het werk gesteld om de afsluiting en de daarmee samenhangende processen zo goed mogelijk te laten verlopen. En als het dan allemaal weer gelukt is, dan slaakt iedereen een zucht van verlichting. Vaak komt er nog een tweede golf van nervositeit als de accountant zijn bezoek heeft aangekondigd. Stel je voor dat je ergens een van de vele regels verkeerd hebt geïnterpreteerd, het kan je zomaar je goedkeurende verklaring kosten.

Als alles achter de rug is dan wordt er in veel gevallen nog een stapeltje stijlvolle boekwerkjes gedrukt en verspreid, zodat de analisten en andere 'deskundigen' zich weer eens lekker kunnen uitleven. De rest van de wereld gelooft het wel, de dure jaarverslagen liggen binnen de kortste keren bij het oud papier en alles gaat verder weer zijn gewone gangetje.

Die hele afsluiting zorgt dus voor een enorme piek en een hoop stress in het werk van de financiële administratie, maar is dat nou eigenlijk allemaal wel nodig? En waarom is die afsluitingsperiode administratief gezien dan toch zo afwijkend? In een goed georganiseerde boekhouding moet het tegenwoordig toch een kwestie van een druk op de knop zijn om het resultaat eruit te laten rollen. We hadden ooit toch zoiets bedacht als de permanence de l'ínventaire et des profits et des pertes? Is die dure boekhouding eigenlijk wel zo goed of liggen de prioriteiten misschien een tikkeltje verkeerd?

Voor mij is het in ieder geval duidelijk dat er iets niet helemaal goed meer gaat en dat er van alles en nog wat hapert aan het systeem. En langzamerhand raak ik er steeds meer van overtuigd, dat we met z'n allen iets nastreven wat eigenlijk al heel lang geleden ontspoord is. De jaarrekening in zijn huidige vorm is een karikatuur van zichzelf, is een eigen leven gaan leiden en staat volledig los van het werkelijke bedrijfsgebeuren.

Toch is er geen andere manier meer mogelijk, althans zo lijkt het. Alles wat met afsluiting te maken heeft is big business en wordt alleen al om die reden in stand gehouden, misschien zelfs tegen beter weten in. Bovendien zijn er wereldwijd tegenwoordig zoveel wetten, regelingen en voorschriften met betrekking tot die jaarrekening, dat je er met geen mogelijkheid meer omheen kunt, je moet met de stroom mee.

Die stroom is zo sterk dat zelfs de geringste verandering van koers nauwelijks meer te verwezenlijken zal zijn. Omdat het naar mijn mening toch de allerhoogste tijd is voor een grondige heroriëntatie op het begrip jaarrekening, wil ik met de ontwikkeling van een alternatieve methode een bijdrage leveren aan de discussie over het onderwerp, die her en der op gang lijkt te komen.

Ik weet dat ik nu het gevaar loop arrogant over te komen, want wie ben ik om een systeem te bekritiseren, waarover inmiddels overal ter wereld in alle talen hele bibliotheken volgeschreven zijn. En wat voor zin heeft het nog om iets ter discussie te stellen dat zo wereldomvattend is en dat door zoveel mensen gezien wordt als de enig juiste manier?

Aan de andere kant besef ik ook dat ik niet helemaal alleen sta, want uit gesprekken met cliënten en collega's is mij gebleken, dat het onderwerp best bespreekbaar is en dat er meer mensen zijn die er kritisch over nadenken.

Om niet alleen maar kritiek te leveren heb ik me afgevraagd hoe het beter zou kunnen en heb ik in hoofdlijnen een systeem bedacht dat beter aansluit bij de informatiebehoefte van een ondernemer. Het is mijn bedoeling om dat systeem hier stap voor stap uiteen te zetten en verder te ontwikkelen. Uw commentaar is daarbij onmisbaar en van harte welkom.

Geen opmerkingen: